Sąd Okręgowy w Szczecinie zdecydował, że mimo sprzeciwu prokuratora i negatywnych wniosków komisji penitencjarnej, Klient Kancelarii, który odbywał karę m.in. za uczestnictwo w zorganizowanej grupie przestępczej (art.258§1 kk) popełnione w warunkach art.65§1 kk (uczynienie z przestępstwa stałego źródła dochodu), otrzymał możliwość warunkowego przedterminowego zwolnienia.
Postanowienie jest prawomocne.
Co do zasady skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary.
Przy skazaniu w warunkach opisanych powyżej prawo do ubiegania się o warunkowe zwolnienie skazany uzyskuje dopiero po odbyciu ¾ kary.
Komisja Penitencjarna w swojej opinii sprzeciwiła się udzieleniu zwolnienia z uwagi na charakter popełnionego czynu. Należy jednak pamiętać, że NIE JEST wolą ustawodawcy, aby ta kategoria sprawców była w ogóle pozbawiona możliwości uzyskania warunkowego zwolnienia, tylko aby ocena w tym przedmiocie była dokonywana po odbyciu przez nich znacznej części kary.
Argumentacja obrony została uznana za trafną przez Sąd. Sąd podkreślił, że samo skazanie za konkretne przestępstwo nie powinno automatycznie skreślać szansy na pozytywną prognozę kryminologiczno-społeczną. Decyzja o warunkowym zwolnieniu powinna być podejmowana na podstawie faktycznego zachowania skazanego podczas odbywania kary.
W uzasadnieniu Sąd podkreślił także, że zachowanie Skazanego było regulaminowe. Klient nie sprawiał problemów w zakładzie karnym i wykazywał pozytywną postawę. Dlatego Sąd postanowił przychylić się do wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie.
Jakie warunki należy spełnić, aby skutecznie ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
I. CZAS ODBYWANIA KARY
Co do zasady Skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary.
Skazanego określonego w art. 64 § 1 k.k. [czyli Skazanego w ramach recydywy szczególnej podstawowej] można warunkowo zwolnić po odbyciu 2/3 kary.
Skazanego określonego w art. 64 § 2 [czyli Skazanego w ramach recydywy szczególnej wielokrotnej] można warunkowo zwolnić po odbyciu 3/4 kary. Taką samą zasadę stosuje się do sprawcy, który:
• z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu lub
• popełnia przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa
• oraz wobec sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym.
Po zmianach, które weszły w życie 1 stycznia 2023 r. Skazanego, wobec którego wydano prawomocne postanowienie stwierdzające, że bezprawnie utrudniał wykonanie kary pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 3/4 kary.
Skazanego na karę 25 lat pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 15 lat kary, natomiast skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności po odbyciu 25 lat kary.
UWAGA! W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd, wymierzając karę może wyznaczyć surowsze ograniczenia do skorzystania przez skazanego z warunkowego zwolnienia.
Ustawodawca określił także odrębne przesłanki formalne przy sumie kar.
Podkreślenia wymaga, że przepisy stanowią, że Sąd MOŻE warunkowo zwolnić Skazanego.
Warunkowego przedterminowego zwolnienia nie nabywa się zatem „z automatu”. Należy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności wykazać, że skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego.
II. POZYTYWNA PROGNOZA KRYMINOLOGICZNA
Zgodnie z art. 77 § 1 k.k.:
Skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa.
Kluczową przesłanką w wypadku rozpoznawania wniosków o warunkowe zwolnienie jest przede wszystkim zachowanie skazanego po popełnieniu przestępstwa oraz w trakcie odbywania kary, a więc stosunek do porządku wewnętrznego, stosunek do nauki i pracy, uczestnictwo w programach adaptacji społecznej, stosunek do współosadzonych i do funkcjonariuszy Służby Więziennej.
Na pozytywną prognozę kryminologiczną mogą mieć wpływ np.:
-fakt, że skazany nie zdradza żadnych uzależnień, czy potrzeb w zakresie specjalistycznych oddziaływań penitencjarnych,
-brak wrogości w stosunku do funkcjonariuszy,
-brak przejawów agresywnego zachowania,
-brak deklaracji przynależności do podkultury przestępczej (osobom „grypsującym” szczególnie trudno uzyskać warunkowe przedterminowe zwolnienie),
-krytyczny stosunek sprawcy do popełnionych przestępstw.
Trzeba pamiętać, że warunkowe zwolnienie nie kończy odbywania kary przez skazanego, ale przenosi jej dalsze wykonywanie do systemu wolnościowego, w którym skazany będzie poddawany dalszym oddziaływaniom wychowawczym. Każdy Skazany musi mieć świadomość, że w przypadku nie sprawdzenia się w okresie próby może powrócić do zakładu karnego.
Zgodnie z art. 80 Kodeksu karnego:
§ 1. W razie warunkowego zwolnienia czas pozostały do odbycia kary stanowi okres próby, który jednak nie może być krótszy niż 2 lata ani dłuższy niż 5 lat.
§ 2. Jeżeli skazanym jest osoba określona w art. 64 § 2, okres próby nie może być krótszy niż 3 lata.
§ 3. W razie warunkowego zwolnienia z kary 25 lat pozbawienia wolności lub dożywotniego pozbawienia wolności okres próby wynosi 10 lat.